چه کسی ابداعکننده زیباترین حرکت فوتبال بود؟
هر کودکی که برای اولین بار توپ فوتبال را لمس میکند اولین رویایش این است: گلزنی در فینال جام جهانی با یک قیچی برگردان (البته برای نسل جدید گلزنی در یک مسابقه تعیینکننده چمپیونزلیگ هم میتواند رویا باشد).
ضربههای قیچی برگردان آنقدر جذاب است که حتی فراتر از فوتبال رفته است. در فیلم سینمایی فرار بزرگ که داستان فرار چند زندانی متفقین از اردوگان اسرای آلمان نازی را روایت میکند برنامه زندانیان استفاده از یک مسابقه فوتبال برای فرار است. در این فیلم پهله سلطان بیبدیل فوتبال برزیل قیچی برگردانی تماشایی میزند که کودکی نسل ما با تکرار این صحنه در نوارهای ویدیویی سپری شده است.
این هفته شاهد هنرنمایی دو بازیکن بودیم که دو گل تماشایی با قیچی برگردان به ثمر رساندند: پییر امریک اوبامیانگ و الخاندرو گارناچو. آنها به خیل ستارههای بزرگی مثل وین رونی، کریستیانو رونالدو، مارکو فنباستن، هوگو سانچز و خیلیهای دیگر پیوستند که قیچی برگردانهای تماشاییشان در یادها زنده است. اما چه کسی این شکل عجیب، غیرطبیعی و نبوغآمیز گلزنی را ابداع کرده است؟
در یکچهارم نهایی جام جهانی 1938 برزیل در روز 12 ژوئن مقابل چکسلواکی ایستاد. تیمی از شرق اروپا که مشهورترین نماینده مکتب فوتبال دانوب بود. بازی در شهر بوردو انجام شد. لئونیداس در آن بازی سکوهای ورزشگاه را با گلی که با قیچی برگردان به ثمر رساند شوکه کرد. ولی او اولین کسی نبود که این حرکت را ابداع میکرد، او اولین کسی بود که گلزنیاش با این حرکت دیده میشد.
در رقابتهای قهرمانی آمریکای جنوبی 1919 پدر گاتیکا، مدافع شیلی، با قیچی برگردان توپ را از محوطه جریمه تیمش دفع کرد و به همین خاطر است که در کشورهای اسپانیایی زبان به این حرکت "شیلنا" یا شیلیایی گفته میشود.
اما برخی دیگر معتقدند قیچی برگردان اولین بار در آخرین سالهای قرن نوزدهم در پرو ابداع شده است. فوتبالیست دیگری که عدهای این حرکت را به نامش میزنند راموس اونزاگا است، بازیکنی اهل منطقه باسک اسپانیا که به شیلی مهاجرت کرده بود و گفته میشود در سال 1914 اولین بار قیچی برگردان زده بود. یک مدعی دیگر داوید آرلانوی شیلیایی است که در تور تیم ملی این کشور در اسپانیا در دهه دوم قرن گذشته این تکنیک را بارها به نمایش گذاشته بود.
خود لئونیداس و چند نفر دیگر از ستارههای سالهای دور فوتبال مععتقد بودند ریشه این حرکت به پترولینیو بریتو برمیگردد؛ برادر والدهمار بریتو که کاشف پله و اولین فوتبالیست سیاهپوست برزیلی بود که در خارج از کشور بازی کرد. در روز اول ژانویه 1922 پترونیولیو با پیراهن میناس گرایس در بازی مقابل ویلا ایزابل که با تساوی 4-4 به پایان رسید یکی از گلهای تیمش را با قیچی برگردان به ثمر رساند. روزنامه آ پلاتیا از این حرکت با عنوان "دوچرخه" یاد کرد و حالا در اکثر نقاط دنیا از این تکنیک با همین عنوان یاد میشود.
257 251